Majesteit, Mazzel Tov!

Graag wensen wij Hare Majesteit onze innigst geliefde Koningin van ganser, ganser harte mazzel tov bij de viering van haar verjaardag. Moge onze Schepper haar beschutten en behoeden, doen stralen over ons mooie Nederland, tot minstens honderdentwintig, in goede gezondheid te midden van ons vorstelijk Oranje Huis!

Joodse les/ Sjiengoeriem in Alkmaar

Sjiengoeriem in Alkmaar.

Rabbijn Simon Bornstein geeft 5 sjiengoeriem in Alkmaar.

Tijdens deze vijf bijeenkomsten bespreekt de rabbijn het Arabischtalige werk Al-Hidayah ila Fara'id al-Qulub of Hartensplichten van rabbijn Bachja Iebn Peqoedo dat door rabbijn Jehoede Iebn Tiebaun naar het Hebreeuws werd vertaald.

Tijdens de sjiengoeriem over Chowaus Helewowaus behandelen we de volgende onderwerpen:
- Toewijding aan Hasjem, hoe doen wij dat?
- Wat is bescheidenheid volgens het Jodendom?
- Liefde voor onze Schepper, wat betekent dat?
- Chesjbaun HaNefesj ter discussie.
- Priesjoes, abstinentie in de moderne wereld, hoe passen we dat toe in ons eigen leven?

Voorkennis niet vereist

Plaats van samenkomst wordt uitsluitend bekend gemaakt na elektronische aanmelding. Opgeven voor deelname via email
info@alkmaarsesynagoge.nl

Kosten; 40,- Euro voor de hele cursus per persoon. Komt geheel ten goede van Synagoge Alkmaar.

Er is ruimte voor maximaal acht deelnemers.

Planning
zondag 29 april 2018
zondag 06 mei 2018
zondag 13 mei 2018
zondag 27 mei 2018
zondag 03 juni 2018

Auschwitz Herdenking

Door: Rabbijn Simon Bornstein

Het Nederlands Auschwitz Comité organiseerde op deze zondag de jaarlijkse herdenking van de bevrijding van het vernietigingskamp Auschwitz. Bij  het Spiegelmonument ‘Nooit Meer Auschwitz’ van wijlen kunstenaar Jan Wolkers in het Amsterdamse Wertheimpark. Zulks ter nagedachtenis aan de genocide door de Nazi's gepleegd op Joden en andere bevolkingsgroepen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Spiegelmonument

Rond tienen in de ochtend verzamelden zich een kleine duizend nabestaanden, diplomaten en hoogwaardigheidsbekleders zich in het Amsterdamse stadhuis. Voorzitters van de Eerste en Tweede Kamers der Staten-Generaal en minister-president Rutte gingen voor in de stille tocht naar het park. Hoge vertegenwoordigers van ruim drieëndertig landen liepen mee in de stille omgang om na de ceremonie in het park een krans te leggen op het Spiegelmonument.

In 2005 hebben de Verenigde Naties 27 januari als wereldwijde herdenkingsdag voor de slachtoffers van de Holocaust en andere genociden ingesteld. Van alle concentratie- en vernietigingskampen zijn in Auschwitz de meeste mensen vermoord. Van de 140.000 Joden in 1940 in Nederland, hebben er 102.000 de oorlog niet overleefd

Rabbinaal Spreekuur, planning 2018

Heeft u behoefte aan een pastoraal gesprek met de rabbijn?

Het is  mogelijk onder het genot van een kopje thee. U kunt daarvoor maandelijks kosteloos, op afspraak,  het rabbinaal spreekuur bezoeken.

Ook kunt u de rabbijn informeel aanspreken tijdens een andere bijeenkomst in de regio om eventueel een persoonlijke afspraak te plannen of de rabbijn uitnodigen voor een huisbezoek, bezoek in het ziekenhuis respijthuis, verzorgingshuis, hospice, verpleeghuis, revalidatiecentrum of centrum voor jeugdzorg.

Het Alkmaars Rabbinaat houdt spreekuur op een vaste plaats in Alkmaar, welke bekend wordt gemaakt bij het maken van een afspraak

De spreekuren vinden plaats op de volgende data: 

Telkens van: 14.00-16.00 uur

25 januari 2018
21 februari 2018
19 maart 2018
19 april 2018
20 mei 2018
18 juni 2018
zomervakantie
23 september 2018
22 oktober 2018
18 november 2018
16 december 2018

Parsje van de week: Wo'eiro

Parsje van de week: Wo'eiro
Sjemaus: 06:02-09:35
aanvang sjabbes 12 januari 2018: 16.35 uur
einde sjabbes 13 januari 2018: 17.44 uur
Rabbijn Simon Bornstein

 ----------------------------------------------------------------------------------

Wo'eiro, en Hij verscheen. De Eeuwige verscheen aan Mausje, door vier verschillende wijzen van goddelijke verlossing.

Hij belooft om de Bnei Jisroeil uit het land der verdrukking te voeren, hen te bevrijden uit de slavernij, hen te verlossen, en hen bij de berg Sinoj te zullen aanwerven als Zijn uitgekozen volk dat de opdracht krijgen zal om de wetten van de Tauro te na te leven. 

Daarna zal Hij de Bnei Jisro'eil naar het land brengen dat Hij aan de Aartsvaderen beloofde als eeuwig erfelijk bezit.

Uittocht der Joden

Mausje en Aharaun verschijnen herhaaldelijk voor het aangezicht van de leider in het land waar de Jehoediem als slaven worden gehouden, met het verzoek de Bnei Jisro'eil vrij te laten gaan. Hen terug te laten keren naar het land van hun voorouders. 'Laat Mijn kinderen gaan opdat zij Mij in de wildernis zullen dienen.'

De parsje somt alle makkaus uit de Gode op, die de Eeuwige uitstortte over het land om de leider te bewegen zijn slaven vrij te laten. Deze leider weigert voortdurend aan deze diepst gevoelde wens te realiseren, waardoor nieuwe makkaus volgen. 'Het hart van de  leider verhardde zich en hij weigerde zijn dienaren te lossen, zoals de Eeuwige aan Mausje beloofde.'

De parsje van de week leert ons dat iedere Jehoedi beschikt over een vrije wil. Iedere individuele Jehoedi beschikt over de vrijheid keuzes te kunnen maken. In Wo'eiro lezen we voor de eerste maal dat de leider niet zelf hardnekkig volhardt in zijn keuze om de Bnei Jisro'eil als slaven te behouden, maar dat de Eeuwige hem er toe beweegt hierin te volharden. Een voorbeeld daarvan vinden we in Sjemaus 10:11.

Het onderwerp van de mogelijkheid van de Joodse mens tot het vrij kunnen kiezen hoe zich te gedragen of hoe zich op te stellen heeft onze geleerden en commentatoren lang bezig gehouden.

Immers, wat nu wanneer de Eeuwige de veroorzaker is van de keuzes die een leider maakt als ware hij een passief vehikel van de Goddelijke wil, waaraan zou deze leider zich dan kunnen bezondigen? In een dergelijke casus kan worden verondersteld dat hij geen persoonlijke verantwoordelijkheid draagt en daarom ook onschuldig is.

De geleerden houden er verschillende opvattingen op na. Zo zou de leider zijn vrije wil tijdens de laatste vijf plagen door zijn Schepper ontnomen zijn als straf voor het verkeerde gebruik van zijn keuze vrijheid tijdens de eerste vijf van de tien plagen die over het land werden gebracht.

Een andere opvatting houdt dat God altijd naast de mens staat in al diens handelen, maar dat het individu het goddelijke aspect eerst erkent wanneer menselijk onverklaarbare zaken plaats hebben.

De leider handelde gedurende alle makkaus geheel vrij, maar gedurende de laatste vijf handelde de leider op zulke wijzen vreemd, dat dit slechts aan de goddelijke almacht kan worden toegeschreven.

Volgens Maimonides is het concept van de 'vrije wil' een basisidee van het Jodendom. 

Maimonides legt uit, dat wanneer de Jehoedi geen 'vrije wil' zouden hebben, de geboden en verboden geen doel of zin zouden hebben. Wij zouden dan zo handelen als dat door voorbestemming gereguleerd zou zijn, ongeacht welke wet toepasselijk zou zijn. 

 

In geval van predestinatie zou er geen enkele rechtvaardiging zijn voor bijvoorbeeld beloning voor de mens door de Schepper aangezien nog de zondaar, nog de rechtvaardige zelf een andere rol zou kunnen verkiezen te vervullen. 

Iedere Jehoedi heeft volgens het Jodendom de vrijheid zelf te kunnen kiezen. Deze keuzevrijheid hangt samen met de grote verantwoordelijkheid om iedere dag weer bewust te kiezen voor Joodse antwoorden en oplossingen voor situaties, dilemma's en levensvragen. 

Iedere Jehoedi beschikt volgens onze geleerden derhalve over een eigen 'vrije wil'.

Goed Sjabbes!

Het Nederlandse Rode Kruis tijdens de Sjoah

Door: Rabbijn Simon Bornstein

‘Het Rode Kruis hoort er te zijn voor de aller zwaksten in de maatschappij, maar het Nederlandse Rode Kruis was er tijdens de Sjoah niet voor de zwaksten.’, stelde bestuursvoorzitter Inge Brakman tijdens een speciale bijeenkomst. Het Nederlandse Rode Kruis heeft tijdens de Sjoah gefaald haar maatschappelijke taken te realiseren stelde mevrouw Brakman.

'Het bestuur van het huidige Nederlandse Rode Kruis biedt de Joodse gemeenschap haar verontschuldigingen aan en zal dat ook blijven doen.', stelde mevrouw Brakman herhaaldelijk.

Een toehoorder stelde duidelijk het Rode Kruis ‘nooit te kunnen en willen vergeven' voor het falen gedurende de Tweede Wereldoorlog. Het Nederlandse Rode Kruis was er niet voor onderduikers, Joden, politieke gevangenen, krijgsgevangenen en dwangarbeiders uit Nederland die door de bezetter gedwongen buiten de landsgrenzen verbleven. 'Ze ontvingen geen post uit Nederland, geen morele steun en geen voedselpakketten. Niets.’

Dit was niet alleen in Nederland zo. Ook Nederlandse Joden die succesvol naar Zwitserland vluchtten, werden daar niet opgevangen, ondersteund of begeleid door het Zwitserse Rode Kruis, zo bevestigden twee aanwezige Holocaustoverlevenden.

De uiterst emotionele bijeenkomst trok ruim 200 deelnemers. Het panel werd begeleid door Frits Barend, onder verantwoordelijkheid van het Centraal Joods Overleg. Naast bestuursvoorzitter Inge Brakman spraken N.I.O.D.-onderzoekster Regina Grüter en directeur Gijs de Vries van het Nederlandse Rode Kruis.

De oudste dame in het publiek was de negenennegentig jarige mevrouw Vlam, geboortejaar 1919. Mevrouw Vlam verhaalde in heldere woorden over het gebrek aan morele en praktische steun van de kant van het Rode Kruis tijdens deportaties, transporten naar Westerbork en een concentratiekamp in Polen.

Ook de naoorlogse opvang was compleet afwezig. Het Nederlandse Rode Kruis hield zich niet bezig met het lot van gerepatrieerde dwangarbeiders, politieke-, krijgsgevangen-, of oud concentratiekampgevangenen.

‘We kwamen aan in Maastricht'  vertelde de heer Tugendhaft 'en daar stond niemand van het Nederlandse Rode Kruis voor ons klaar. Niet bij aankomst en ook niet in de periode daarna.’

Een persoon vertelde dat zijn schoonmoeder vanuit een concentratiekamp naar het neutrale Zweden werd gebracht om daar in rust te kunnen aansterken. Het Nederlandse Rode Kruis was bereid om schoonmoeder vijfentwintig Gulden te verstrekken voor de terugkeer naar Nederland, maar niet dan nadat het vervolgingsslachtoffer een document had ondertekend, dat dit geld ook weer direct na terugkeer in Nederland moest worden terugbetaald aan het Nederlandse Rode Kruis. 

Na aankomst in het vaderland kwam de lokale afdeling van het Rode Kruis in het eerste jaar na de bevrijding inderdaad aan de deur bij schoonmoeder om het geleende bedrag te terug te vorderen, onder dreiging met het inschakelen van een gerechtsdeurwaarder.

‘En dat geld is ook terugbetaald, ik heb de kwitantie nu nog in mijn bezit en wil het u graag in copie beschikbaar stellen.’, aldus spreker.

Bestuursvoorzitter Inge Brakman en onderzoekster Regina Grüter hadden nog nooit eerder vernomen, dat het Rode Kruis na de bevrijding bedragen bij concentratiekamp overlevenden heeft opgeëist.

Historica Regina Grüter stelde niet bijzonder verbaasd te zijn, omdat dit paste in het algehele beeld van de algemene maatschappelijke kilte in de Nederlandse samenleving ten opzichte van onder anderen overlevende Joodse vervolgingsslachtoffers.

N.I.O.D.-onderzoekers noemen de decennia na de Tweede Wereldoorlog ook wel de beruchte periode voor kilte-onderzoeken. Er was toen vanuit de samenleving en Nederlandse overheid vrijwel geen medeleven of inlevingsvermogen aanwezig ten aanzien van de problematiek en ervaringen van vervolgingsslachtoffers.

Het Nederlandse Rode Kruis geeft op dit moment alle medewerking aan historische onderzoeken naar het handelen van de organisatie gedurende de genocide op het Joodse volk en stelt alle beschikbare archieven open.

Onderzoekster Regina Grüter geeft aan, dat in de notulen van de bestuursvergaderingen van het Nederlandse Rode Kruis over de jaren ’40-’45 met geen woord wordt gerept over de Jodenvervolging. En al helemaal niet aan het bieden van hulp aan Joden en andere vervolgden.

Voorts stelde zij dat haar geen antisemitische teksten in die bestuursnotulen werden aangetroffen. Waarop een heer vanuit het publiek stelde dat de bestuursvoorzitter van het Nederlandse Rode Kruis een N.S.B.-er was. De N.S.B. was de overtuigd antisemitische Nederlandse politieke partij die collaboreerde met de bezetter. 

Ook reppen de genotuleerde bestuursvergaderingen met geen woord over de mogelijkheid tot het initiëren van pogingen tot het beschermen of het redden van Joodse levens. Het Rode Kruis deed niets voor Joden.

Wel was het zo dat reeds gedurende het eerste oorlogsjaar Joodse leden en donateurs van het Nederlandse Rode Kruis werden geroyeerd. Joodse Rode Kruis vrijwilligers werden onder dwang de organisatie uit gezet, het Nederlandse Rode Kruis werd Judenrein.

In 1942 werd het vooroorlogse Rode Kruisbestuur in Nederland vervangen op last van de bezetter. Het Duitse Rode Kruis nam in alle bezette Europese landen de leiding van de Rode Kruisafdelingen over.

Zo werd in Nederland een Duitse Nazi-arts aangesteld om het Nederlandse Rode Kruis te begeleiden of bij te sturen. Deze arts was direct verantwoording schuldig aan de Reichskommissar die door Adolf Hitler persoonlijk was aangesteld om de naar Londen gevluchte Nederlandse regering te vervangen.

In het eerste jaar na de bevrijding werd het Nederlandse Rode Kruis bestuur op last van de teruggekeerde Nederlandse regering in stilte gezuiverd en compleet vervangen.

Reeds direct na het arriveren van geallieerde troepen in het Zuiden van Nederland nam het Nederlandse Rode Kruis de taak op zich om gegevens te verzamelen van gedeporteerden, vermoorden en terugkerende Joden.

Dit kantoor werd geplaatst onder een directeur die de ontwerper was van de Nederlandse persoonsbewijzen tijdens de Tweede Wereldoorlog die zo goed waren, dat hij het ontwerp en de drukproeven tijdens de oorlog in Berlijn aan Adolf Hitler mocht tonen.

Na de bevrijding werd hij verantwoordelijk voor het verzamelen van genoemde persoonsgegevens voor het Rode Kruis. Hij was onder andere verantwoordelijk voor de kille ambtelijke brieven aan overlevende nabestaanden, waarin werd medegedeeld dat familieleden waren ' overleden door vergassing'.

Het Nederlandse Rode Kruis en het Centraal Joods Overleg werken aan het optimaliseren van de betrekkingen tussen de organisaties. Er wordt gepoogd het verleden door middel van deze bijeenkomst, evenals door bijeenkomsten met Nederlanders in Israël, historisch onderzoek en een boekpublicatie bespreekbaar te maken. 

Mevrouw Brakman gaf nadrukkelijk aan, dat het huidige Nederlandse Rode Kruis haar medewerkers voorlicht over de geschiedenis van de eigen organisatie en veel waarde toekent aan diversiteit op de eigen professionele en vrijwillige werkvloer. 

Daarnaast worden er praktische lessen uit het historisch onderzoek getrokken die op verschillende manieren in concreet beleid worden vertaald. Er wordt door genoemde organisaties ingezet op maatschappelijke verbinding.