Door: Rabbijn Simon Bornstein
Het Stedelijk Museum Alkmaar
heeft tot eind januari 2018 een meesterlijke tentoonstelling in huis. Ter
gelegenheid van het vierhonderdste geboortejaar van Emanuel de Witte, zet het
Stedelijk Museum deze Alkmaarse zoon van de Gouden Eeuw in het zonnetje.
Grand
Esnoga door Emanuel de Witte
Het oeuvre van de schilder
wordt aan de hand van binnenlandse en buitenlandse bruiklenen in beeld
gebracht. De jonge kunstenaar volgde zijn schildersopleiding bij Evert van
Aelst (1602-1657) in Delft. Hij verbleef kort in Rotterdam en woonde ruim een
decennium in Delft. Na een verhuizing naar Amsterdam ontwikkelde hij zich in
het meesterlijk schilderen van architectuur. Zijn reputatie was formidabel.
Dichter Jan Vos rekende De Witte tot de belangrijkste kunstenaars van zijn
generatie.
Evenals Govert Flinck en
Rembrandt speelde De Witte op sublieme wijze met het concept licht in zijn geschilderde en
getekende werken. Van Emanuel de Witte is geen portret bekend. De Witte huwde met Geertje Ariaens van
de Velde en kreeg twee kinderen. De kunstenaar had een kleurrijk bestaan, dat hij uiteindelijk zelf beindigde door suicide te plegen.
Naast christelijke
gebedshuizen van uiteen lopende kerkgenootschappen, introduceerde De Witte
tevens het interieur van de Esnoga, de Portugees Israëlitische Synagoge in de
vaderlandse schilderkunst. Op het schilderij van dit interieur worden
zorgvuldig de aristocratische bezoekers aan de Snoge afgebeeld. Immers de
vrije, adellijke Joden waren een trekpleister voor rondreizende edellieden,
intellectuelen en vooraanstaanden op grand
tour.
