Door: Rabbijn Simon Bornstein®
In deze parashah lezen we over de oproep van God aan het volk Israël om heilig te zijn, want Hij is heilig. Maar wat betekent het om heilig te zijn? Hoe kunnen we dat in ons dagelijks leven vormgeven? In deze blog wil ik een aantal aspecten van heiligheid belichten aan de hand van de exegese van rabbijn Shimon Evers, die de parashah van deze week heeft besproken op de website van het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK).
Een van de centrale verzen in deze parashah is: "Heb je naaste lief als jezelf" (Wajikra/Leviticus 19:18). Dit wordt door rabbijn Akiva beschouwd als een hoofdregel uit de Torah, en door Hilleel als een samenvatting van de hele Torah. Maar hoe kunnen we dit gebod praktiseren? Rabbijn Evers legt uit dat het niet betekent dat we precies dezelfde gevoelens moeten hebben voor een ander als voor onszelf, want dat is onmogelijk. Het betekent wel dat we de ander moeten respecteren en waarderen als een schepsel van God, net zoals wij dat zijn. We moeten ons verbonden voelen met de ander, omdat we allemaal een vonk van Goddelijkheid in ons hebben.
Een praktische manier om dit te doen is door geen wraak te nemen of te koesteren. De Torah verbiedt ons om kwaad met kwaad te vergelden, of om iemand te herinneren aan zijn fouten. Als iemand ons iets heeft aangedaan, moeten we hem vergeven of hem op een respectvolle manier aanspreken. We moeten niet proberen om hem terug te pakken of om hem te vernederen. Dat zou onze relatie met hem en met God schaden.
Een ander aspect van heiligheid is om onszelf te onderscheiden van de wereld om ons heen. De Torah geeft ons vele geboden die ons helpen om een unieke identiteit te vormen als het volk van God. Zo moeten we bijvoorbeeld bepaalde voedingsmiddelen vermijden, bepaalde kledingvoorschriften volgen, bepaalde feestdagen vieren en bepaalde rituelen uitvoeren. Deze geboden zijn niet bedoeld om ons te beperken of te isoleren, maar om ons te verheffen en te verbinden met God. Ze leren ons om bewust en dankbaar te zijn voor alles wat we hebben, en om onze verantwoordelijkheid te nemen voor onszelf, onze medemens en onze omgeving.
Heiligheid is dus geen abstract of onbereikbaar concept, maar een levenshouding die we kunnen ontwikkelen door de Torah te bestuderen en na te leven. Door dat te doen, komen we dichter bij God, die ons heeft geschapen naar Zijn beeld en gelijkenis, en die ons heeft uitgekozen om Zijn getuigen te zijn in deze wereld.
