#DURF #TE #LEVEN. #4. #VERWELKOM #ONZEKERHEID

Durf te leven 4. Verwelkom onzekerheid

Door: Rabbijn Simon Bornstein®

In het complexe landschap van menselijke ervaringen vormen acceptatie en bereidheid cruciale concepten die ons in staat stellen om effectiever om te gaan met de onvermijdelijke uitdagingen van het leven. 

Deze begrippen, centraal in de zogeheten Acceptance and Commitment Therapy (ACT), bieden een kader voor het ontwikkelen van psychologische flexibiliteit en het bevorderen van welzijn. 

Middels dit artikel onderzoeken we de nuances van acceptatie en bereidheid, hun onderlinge relatie, en hoe deze concepten kunnen worden vertaald naar concrete acties die bijdragen aan een rijker en betekenisvoller leven.

Acceptatie: Een actieve omhelzing van de realiteit

Acceptatie, in de context van ACT, verwijst naar het vermogen om ongemakkelijke gedachten, emoties, fysieke sensaties en levensomstandigheden volledig te erkennen, te aanvaarden en er ruimte voor te maken. Het is een actief proces waarbij men zich openstelt voor de realiteit zoals die is, zonder oordeel of verzet. 

Dit concept gaat verder dan passieve berusting; het impliceert een bewuste keuze om de volledige menselijke ervaring te omarmen, inclusief de aspecten die we als onaangenaam of ongewenst beschouwen.

Het belang van acceptatie ligt in zijn vermogen om ons te bevrijden van de cyclus van vermijding en strijd die vaak leidt tot verhoogd psychologisch leed. Door acceptatie kunnen individuen:

1. Herkennen wanneer ze pijnlijke gedachten en gevoelens proberen te vermijden of te beheersen.
2. Zich openstellen voor ervaringen zonder deze te beoordelen of weg te duwen.
3. Ruimte creëren voor groei en verandering, zelfs in de aanwezigheid van ongemak.

Bereidheid: De motor van waardengericht handelen

Bereidheid, hoewel nauw verwant aan acceptatie, heeft een specifieke focus binnen het ACT-raamwerk. Het verwijst naar de bereidheid om gedrag te veranderen of actie te ondernemen in lijn met persoonlijke waarden, zelfs in de aanwezigheid van ongemak, angst of weerstand. Bereidheid impliceert een actieve houding waarbij individuen:

1. Risico's durven nemen en hun comfortzone uitbreiden.
2. Zichzelf blootstellen aan onzekerheid of ongemak om persoonlijke doelen en waarden na te streven.
3. De ongemakkelijke sensaties en gedachten accepteren die gepaard gaan met groei en verandering.

Interpretatie van bereidheid & acceptatie: Een synergetische relatie

De interpretatie van bereidheid en acceptatie binnen het ACT-kader onthult een synergetische relatie tussen deze twee concepten. Acceptatie legt de basis voor bereidheid door individuen in staat te stellen om de volledige reikwijdte van hun ervaringen te erkennen zonder er door overweldigd te worden.

Bereidheid bouwt voort op deze basis door individuen aan te moedigen om, ondanks interne obstakels, actie te ondernemen die in lijn is met hun waarden.

Deze dynamische interactie kan worden geïllustreerd door het volgende voorbeeld:

Een persoon met sociale angst erkent en accepteert hun angstgevoelens (acceptatie), maar kiest er toch voor om een sociale bijeenkomst bij te wonen omdat ze waarde hechten aan vriendschappen en sociale connecties (bereidheid).

In dit scenario stelt acceptatie het individu in staat om de angst te erkennen zonder er door gecontroleerd te worden, terwijl bereidheid hen motiveert om actie te ondernemen die in lijn is met hun waarden, ondanks het ongemak.

Waarom sta je paraat? De motivatie achter bereidheid

De bereidheid om ongemak te verdragen en risico's te nemen is diep geworteld in de persoonlijke waarden en levensdoelen van een individu. Deze paraatheid komt voort uit:

1. Een duidelijk begrip van persoonlijke waarden en wat echt belangrijk is in het leven.
2. Het erkennen dat groei en betekenisvol leven vaak gepaard gaan met uitdagingen en ongemak.
3. De overtuiging dat het nastreven van waarden uiteindelijk leidt tot een rijker en bevredigender leven, ondanks tijdelijke ongemakken.

Acceptatie vertaald naar actie: Van inzicht naar gedrag

De vertaling van acceptatie naar concrete acties is een cruciaal aspect van ACT. Deze vertaling omvat:

1. Mindfulness-oefeningen: Het cultiveren van bewustzijn van het huidige moment, inclusief gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties, zonder oordeel.
2. Defusie-technieken: Het leren om gedachten te observeren als mentale gebeurtenissen, in plaats van als absolute waarheden die actie vereisen.
3. Waarden-verheldering: Het identificeren en articuleren van persoonlijke waarden als kompas voor besluitvorming en actie.
4. Toegewijde actie: Het ondernemen van concrete stappen in lijn met geïdentificeerde waarden, zelfs in de aanwezigheid van ongemak.
5. Exposure-oefeningen: Geleidelijke blootstelling aan gevreesde situaties of ervaringen om angst en vermijding te verminderen.
   
   

Deze acties stellen individuen in staat om de principes van acceptatie en bereidheid te integreren in hun dagelijks leven, wat leidt tot verhoogde psychologische flexibiliteit en welzijn.

De kunst van het leven: Verwelkomen van onzekerheid

Het verwelkomen van onzekerheid vormt een kernaspect van de kunst van het leven binnen het ACT-raamwerk. Deze benadering erkent dat onzekerheid een onvermijdelijk onderdeel is van de menselijke ervaring en dat pogingen om absolute zekerheid te bereiken vaak leiden tot rigiditeit en verminderd welzijn.

Door onzekerheid te verwelkomen, kunnen individuen:

1. Flexibeler reageren op veranderende omstandigheden.
2. Meer open staan voor nieuwe ervaringen en mogelijkheden.
3. Minder energie verspillen aan het proberen te controleren van oncontroleerbare aspecten van het leven.
4. Een dieper gevoel van aanwezigheid en betrokkenheid bij het huidige moment ervaren.
   
   

Het verwelkomen van onzekerheid is niet hetzelfde als passiviteit of onverschilligheid. In plaats daarvan gaat het om het cultiveren van een houding van nieuwsgierigheid en openheid tegenover de onbekende aspecten van het leven, terwijl men tegelijkertijd actief blijft in het nastreven van persoonlijke waarden en doelen.

Conclusie

Acceptatie en bereidheid vormen samen een krachtig kader voor het navigeren van de complexiteiten van het menselijk bestaan. Door deze concepten te begrijpen en te integreren in ons dagelijks leven, kunnen we een grotere psychologische flexibiliteit ontwikkelen en een meer vervullend leven leiden.

Het verwelkomen van onzekerheid, als onderdeel van de kunst van het leven, stelt ons in staat om de rijkdom van de menselijke ervaring volledig te omarmen, inclusief zowel de vreugdevolle als de uitdagende momenten.

De reis naar een leven gekenmerkt door acceptatie en bereidheid is niet altijd gemakkelijk. Het vereist oefening, geduld en een bereidheid om comfortabele patronen los te laten.

Echter, de potentiële beloningen - een dieper gevoel van verbondenheid met onszelf en anderen, een groter vermogen om met tegenslag om te gaan, en een rijker, meer betekenisvol leven - maken deze reis de moeite waard.

Door te durven leven, onzekerheid te verwelkomen, en actief te kiezen voor een leven in lijn met onze diepste waarden, openen we de deur naar een existentie die niet alleen wordt gedefinieerd door de afwezigheid van lijden, maar door de aanwezigheid van betekenis, verbondenheid en persoonlijke groei.