dinsdag 8 januari 2019

In memoriam: Hélene Levy (1940-2018), schilderes

Door: Rabbijn Simon Bornstein®

Kunstschilderes Helene Levy overleed in oktober 2018. Zij groeide op in haar geboorteplaats Amsterdam, waar zij het Barlaeus Gymnasium bezocht. 


Evenals haar vader studeerde zij Geneeskunde, na eerder de Rietveld Academie overwogen te hebben. Als arts specialiseerde zij zich als dermatologe, als moeder had zij de zorg voor een gezin met een drietal kinderen.

Sinds 2005 bouwde zij haar praktijk af, zij verrichtte tot 2015 nog waarnemingen. Na haar pensionering focuste zij zich op de beeldende kunst. Binnen de K.N.M.G. trad zij toe tot Pincet en Penseel, een gezelschap van schilderende medici en de Vereniging Meer Kunst. 



Zij genoot nu onderwijs in de schilderkunst en legde zich toe op aquarelleren en olieverf. Gedurende haar laatste jaren had zij altijd haar schetsboek bij zich, op een terras, bij bijeenkomsten en op vakantie.

Met Jan Frenken deelde Levy een atelier in de Watergraafsmeer, waar zij twee dagen in de week actief was. Haar schilderijen vertellen ieder voor zich een verhaaltje. Vaak gaat het om scenes uit herinneringen aan vooroorlogs familieleven. 

Zij schiep haar eigen stijl met veel humor. Zij schilderde met veel laagjes over elkaar heen en kreeg door studie perspectief onder de knie, aldus Jan Frenken bij de opening van een tijdelijke postume tentoonstelling met een aantal werken van Levy z.g..

Volgens een andere spreekster bij genoemde opening, Madelon de Keizer, kenmerkte Levy zich door broodnuchtere interventies tijdens vergaderingen van de kunstvereniging, een abbonement op de concerten in het Concertgebouw. 


Voorafgaand aan het overlijden van mevrouw Levy was de thans postume tentoonstelling reeds in voorbereiding. Zij heeft feitelijk zelf de tentoongestelde schilderijen uit haar oeuvre bijeen gezocht. 

De tentoonstelling liet slechts een klein deel van haar collectie zien. Werken die waren geschilderd met een zware ernst. Tafereeltjes met anekdotiek, draaiende om menselijke relaties: Mens & viool, moeder & kind, etc. 

Allemaal verstilde momentopnamen. Amorfe kleine geschilderde voetjes. Los gezogen van een groep mensen. Stil ingekeerde mensen. Gezichten uitdrukkingsloos. Een zekere matheid.

Mevrouw Levy was een wat frêle dame. In ieder schilderij aanwezig: haar ervaring met de strijd om levensbehoud (gedurende de Holocaust), als onderduikkind, ervaring met de Wederopbouw. En de daarmee samenhangende armoe. Haar nagedachtenis zij tot zegen.